عدم احتساب در سامانه مودیان چیست؟

سازمان امور مالیاتی کشور، بستر آنلاینی تحت عنوان سامانه مودیان مالیاتی طی چند سال اخیر راه‌اندازی نموده که هر مودی می‌تواند با مراجعه به آن، یک کارپوشه اختصاصی ایجاد نماید. این سامانه با هدف ثبت و صدور صورتحساب‌های الکترونیکی، مدیریت اطلاعات مالیاتی و گزارش خرید و فروش راه‌اندازی شده است. به‌عبارتی می‌توان گفت هدف اصلی این سامانه افزایش شفافیت مبادلات اقتصادی، تسهیل نظارت بر فرآیندهای مالیاتی و کاهش تخلفات مالیاتی است. 

بر اساس قوانین جدید تصویب‌شده، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات بر ارزش افزوده باید در این سامانه ثبت‌نام نمایند و برای صدور فاکتورهای رسمی از آن استفاده کنند. در همین راستا، داشتن درک صحیحی از مفاهیمی مثل «عدم احتساب» برای صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ، مدیران مالی و حسابداران ضرورت دارد. 

اگر می‌خواهید بدانید که منظور از عدم احتساب در سامانه مودیان چیست، پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

عدم احتساب در سامانه مودیان به چه معناست؟

صورتحساب‌هایی که در سامانه مودیان صادر می‌شوند می‌توانند وضعیت‌های متفاوتی داشته باشند. واژه عدم احتساب نیز یکی از آن‌ها است. این اصطلاح به این معنی است که صورت‌حساب مربوطه در محاسبات فروش دوره لحاظ نمی‌گردد. در واقع، اگر در گزارش خروجی سامانه، فاکتوری دارای چنین وضعیتی باشد، مالیات بر ارزش افزوده آن فاکتور محاسبه نخواهد شد.

عدم احتساب در چه مواقعی رخ می‌دهد؟

اکنون که متوجه شدید عدم احتساب در سامانه مودیان چیست، می‌توانیم در مورد علل بروز آن صحبت کنیم. عدم احتساب می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• فاکتورهای اصلاحی یا باطل‌شده

یکی از مهم‌ترین علل عدم احتساب، صدور فاکتورهای اصلاحی یا ابطال فاکتور قبلی است. هنگامی که برای یک فروش چندین فاکتور ارجاعی وجود داشته باشد، سامانه مودیان به‌ شکل خودکار یکی از فاکتورها را انتخاب می‌کند و سایر فاکتورها را در وضعیت عدم احتساب قرار می‌دهد. علاوه بر این، تا زمانی که فاکتور اصلاحی توسط خریدار تایید نگردد، در محاسبات فروش لحاظ نمی‌شود.

• عدم تایید فاکتور توسط خریدار

از دیگر علل عدم احتساب در سامانه مودیان می‌توان به عدم تایید فاکتور توسط خریدار اشاره کرد. در واقع، اگر خریدار فاکتور را تایید نکند یا رد نماید و از طرفی فروشنده هم اقدام به اصلاح یا ابطال آن ننماید، احتمال اینکه فاکتور در وضعیت نامشخصی قرار بگیرد وجود دارد. اما اگر فروشنده فاکتور را باطل کند و فاکتور جدیدی ارسال نماید، در این شرایط فاکتور اولیه در وضعیت عدم احتساب خواهد ماند.

• اطلاعات ناقص یا اشتباه

ثبت اطلاعات ناقص در سامانه نیز، مانند شناسه کالا، تاریخ اشتباه در ارسال فاکتور و کد اقتصادی نامعتبر، می‌تواند موجب عدم پذیرش فاکتور توسط سامانه و تبدیل وضعیت آن به حالت عدم احتساب شود.

• تجاوز از حد فروش مجاز

از دیگر عواملی که منجر به این وضعیت می‌شود می‌توان به تجاوز از حد مجاز فروش اشاره کرد. اگر فروشنده بیشتر از حد مجاز تعیین‌شده اقدام به فروش کرده باشد، به‌منظور اصلاح وضعیت ممکن است که فاکتور جدیدی صادر گردد و فاکتور قبلی در سیستم عدم احتساب شود.

• مشکلات فنی سامانه

علاوه بر موارد ذکر شده، گاهی اوقات اختلالات سیستمی و به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری سامانه نیز می‌تواند به‌صورت موقت موجب تغییر وضعیت فاکتورها و تبدیل آن‌ها به عدم احتساب شود.

پیامدهای قانونی و مالی برای مودیان

صورت‌حساب‌هایی که در وضعیت عدم احتساب قرار می‌گیرند در گزارش‌های فروش محاسبه نمی‌شوند. این وضعیت منجر به کاهش مبلغ مالیات پرداختی می‌شود. همچنین در صورت عدم تطابق با واقعیت، برای مودی تبعات قانونی همانند جریمه و تشدید بازرسی مالیاتی خواهد داشت. از طرفی برای خریدار نیز این فاکتورها فاقد اعتبار مالیاتی خواهند بود. به این معنی که خریدار نمی‌تواند مالیات پرداخت‌شده روی آن‌ها را تحت عنوان اعتبار از مالیات خروجی خود کسر نماید. این موضوع در طولانی‌مدت می‌تواند موجب افزایش هزینه‌های نهایی خریدار شود.

الزامات قانونی و چارچوب‌های نظارتی عدم احتساب

قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، همراه با اصلاحیه‌های قانون مالیات بر ارزش افزوده، چارچوب حقوقی لازم جهت صدور و رسیدگی به صورت‌حساب‌های الکترونیکی را تعیین می‌کنند. علاوه بر این، در بخشنامه‌های متعدد سازمان امور مالیاتی، نحوه ثبت، اصلاح، ابطال فاکتورها و برخورد با وضعیت‌های خاص مانند عدم احتساب نیز آورده شده است. در این قوانین تأکید شده که عدم ارسال فاکتور یا ارسال ناقص آن موجب جریمه، رد اعتبار یا تشدید رسیدگی‌های مالیاتی می‌شود.

راهکارهای پیشگیری از وضعیت عدم احتساب

برای جلوگیری از تغییر وضعیت صورت‌حساب‌ها به عدم احتساب در سامانه مودیان روش‌های مختلفی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• بررسی منظم کارپوشه سامانه مودیان

حسابداران باید گزارش‌های دوره‌ای سامانه را مورد بررسی قرار دهند و فاکتورهایی که در وضعیت عدم احتساب هستند را شناسایی کنند.

• اصلاح یا ابطال فاکتورهای دارای اشکال

فاکتورهایی که به‌صورت اشتباه یا ناقص صادر شده‌اند باید خیلی سریع باطل شوند و نسخه اصلاحی آن‌ها ارسال گردد.

• همکاری با خریدار در تأیید صورت‌حساب‌ها

انجام هماهنگی‌های مؤثر با خریداران در جهت تایید یا واکنش به فاکتورها نیز موجب می‌شود که وضعیت نهایی صورتحساب سریع‌تر مشخص شود.

• مدیریت سقف فروش و درخواست افزایش حد مجاز

با نزدیک شدن به سقف فروش مجاز می‌توان از سازمان مالیاتی درخواست افزایش حد مجاز نمود تا دیگر نیازی به صدور فاکتور اصلاحی نباشد.

• استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری یکپارچه با سامانه مودیان

این نرم‌افزارها اطلاعات فاکتور را به‌صورت خودکار بررسی کرده و خطاهای احتمالی را قبل از ارسال اطلاع‌رسانی می‌نمایند و از بروز وضعیت‌های اشتباه جلوگیری می‌کنند.

• آموزش تیم مالی و حسابداری

آشنایی کارمندان مالی با تمامی قوانین و بخشنامه‌های مرتبط نیز می‌تواند تأثیر بسزایی در پیشگیری از خطاهای سیستمی و حقوقی داشته باشد.

جمع‌بندی و توصیه‌های کاربردی برای مدیریت عدم احتساب

در این مطلب به بررسی موضوع عدم احتساب در سامانه مودیان چیست پرداختیم. یکی از خدمات سامانه مودیان صدور فاکتور برای خریدار و فروشنده و صورت‌حساب‌های مالی است. اما گاهی اوقات ممکن است که مودی با وضعیت عدم احتساب در سامانه مواجه شود که نشانه‌ای از بروز مشکل در فرآیند ثبت و صدور فاکتور است و اگر به‌موقع شناسایی و اصلاح نشود، می‌تواند به کاهش اعتبار مالیاتی خریدار، بروز کسری در گزارش فروش فروشنده و جریمه‌های مالیاتی منجر شود. بنابراین می‌توان گفت رعایت اصول صدور صحیح فاکتور، استفاده از نرم‌افزارهای معتبر، تعامل مستمر با طرف‌های تجاری و آموزش مستمر پرسنل راهکارهای مفیدی برای مدیریت صحیح این وضعیت خواهند بود.