رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها و فست‌فودها نیز مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند. در واقع خوراکی‌هایی که سرو می‌کنند، کالای نهایی محسوب شده و صاحبان این کسب‌وکارها موظف‌اند ۹ درصد مبلغ فروش را به‌عنوان مالیات محاسبه کرده و در پایان هر دوره در اظهارنامه مالیاتی ثبت کنند. البته این هزینه از مشتری دریافت می‌شود و رستوران صرفاً واسطه پرداخت آن به دولت است. در ادامه به‌طور کامل مالیات بر ارزش افزوده در رستوران و کافی‌شاپ را بررسی می‌کنیم.
موضوعات مهم درباره مالیات بر ارزش افزوده رستوران‌ها
پای صحبت هر رستوران‌داری که بنشینیم، احتمالاً کل ماجرای مالیات بر ارزش افزوده رستوران‌ها را ابهام برانگیز توصیف می‌کنند. این یک ماجرای کاملاً حقوقی از منظر قانونی و زیر نظر اداره امور مالیاتی کشور است و به عنوان یک رستوران‌دار باید اشراف کامل بر جزئیات آن داشته باشید. جزئیاتی مانند:
- نرخ مالیات بر ارزش افزوده رستوران چقدر است؟
- کدام کالاها و یا خدمات رستورانی معاف از مالیات هستند؟
- منظور از اعتبار مالیاتی چیست؟
- چگونه و چه موقع باید اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده رستوران را ارسال کنید؟
- آیا نیاز به تهیه دفاتر قانونی دارید؟
- دقیقاً چه کسی مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت می‌کند؟
- جرایم عدم پرداخت یا تاخیر در پرداخت چه هستند؟
تک تک این سوالات احتمالاً برای شما که صاحب رستوران و یا کافی شاپ هستید، پیش آمده است. اگر دغدغه محاسبه و ارسال اظهارنامه عملکرد مالیات بر ارزش افزوده دارید از همین جا با کارشناسان ما در گروه آرکاتکس تماس بگیرید. با این حال قطعاً لازم است که اطلاعات جامع درباره مالیات بر ارزش افزوده کافی شاپ یا رستوران کسب کنید. در ادامه این مطلب نیز به تمام این سوالات پاسخ خواهیم داد.
چه کسی مالیات بر ارزش افزوده رستوران را پرداخت می‌کند؟
اولین ابهام درباره پرداخت کننده مالیات بر ارزش افزوده است. این مالیات را دقیقاً چه کسی پرداخت می‌کند؟ براساس قانون، پرداخت مالیات بر ارزش افزوده وظیفه فروشنده است، اما مبلغ آن را از خریدار نهایی دریافت کرده است. در واقع قرار نیست تا هر مشتری پس از خوردن یک وعده غذایی برگه اظهارنامه مالیاتی تنظیم کند! بلکه این رستوران‌دار است که باید مبلغ مشخص شده را از مشتری دریافت کرده و سپس در هر دوره با تنظیم اظهارنامه مالیاتی این مبالغ رسوب شده را به دولت تحویل دهد.
بار مالیاتی ارزش افزوده تماماً بر دوش خریدار نهایی است. فروشنده یا همان رستوران‌دار صرفاً امانت‌دار دولت است و باید مقدار مالیات را بر ارزش نهایی کالا فاکتور کرده و سپس از طریق اظهارنامه در پایان هر دوره پرداخت کند. خیلی ساده فرض کنید قیمت تمام شده یک پرس غذا در یک رستوران 100,000 تومان است. رستوران‌دار وظیفه دارد که ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده را محاسبه کرده و مبلغ نهایی را 109,000 تومان برای مشتری رستوران فاکتور کند. در این صورت فقط خریدار نهایی است که مالیات بر ارزش افزوده رستوران را پرداخت می‌کند.
رستوران‌دارها چگونه مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت می‌کنند؟
رستوران‌دارها وظیفه دارند که مالیات بر ارزش افزوده هر خرید مشتری را جمع‌آوری کرده و پس از کسر مالیات پرداخت شده به جهت خریدهای خودشان، مابقی را از طریق تنظیم اظهارنامه مالیاتی به صورت دوره‌ای به دولت پرداخت کنند.
دوره‌های تنظیم اظهارنامه مالیاتی نیز معمولاً ماهانه و یا فصلی است. این کار از طریق سامانه امور مالیاتی کشور Tax.gov.ir انجام می‌شود. اگر رستوران‌دار هستید، باید به سامانه رسمی Tax.gov.ir مراجعه کرده و تمام اطلاعات مربوط به فروش، خرید و هر نوع مالیات دریافتی و پرداختی را کاملاً دقیق گزارش کنید. این اظهارنامه مالیاتی را باید حداکثر تا ۱۵ روز پس از پایان هر دوره فصلی تنظیم کرده و کاملاً شفاف اطلاعات مالیاتی را تهیه نمایید.
آیا همه رستوران‌ها باید مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند؟
براساس قوانین مالیاتی کشور هر نوع مرکز ارائه دهنده غذا و خوراکی اعم از رستوران‌ها، کافه‌ها و یا فست فودها که میز و صندلی برای نشستن مشتری دارند، باید مالیات بر ارزش افزوده خدمات خود را محاسبه کرده و اظهارنامه تنظیم کنند. تمام کسب و کارهای مشابه از قبیل تالارها، چلوکبابی‌های خیابانی، باغ تالارها، رستوران‌های سنتی و یا غذاخوری‌های زنجیره‌ای نیز شامل این قانون می‌شوند. حتی اگر رستورانی به شکل بیرون بر فعالیت می‌کند اما دارای میز برای سرو غذا است نیز باید مالیات‌های مربوط به ارزش افزوده را پرداخت کند. اما چند استثنا وجود دارد:
آشپزخانه‌های صنعتی
تمام آشپزخانه‌های صنعتی که غذا را در مقدار زیاد تهیه کرده اما آن غذا را در محل رستوران سرو نمی‌کنند، شامل این مالیات نیستند. نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده این نوع رستوران‌ها به شکل دیگری محاسبه می‌شود که ارتباطی با موضوع مقاله ما ندارد.
آشپزخانه‌های بیرون بر
هر نوع آشپزخانه بیرون بر که فاقد صندلی برای نشستن و سرو غذا در محل رستوران است در فهرست ما برای پرداخت مالیات بر ارزش افزوده رستوران‌ها قرار نمی‌گیرد. این مقاله صرفاً برای مراکزی است که به نحوی می‌توانند غذا را در محل رستوران سرو کنند.
در عمل شرایط خاص همیشه وجود دارد و کسب و کارهای زیادی به روش‌های مختلف در صنعت غذایی فعالیت می‌کنند. بررسی اینکه آیا کسب و کار شما شامل قانون مالیات بر ارزش افزوده رستوران است یا خیر باید به شکل موردی و با ارزیابی کامل محل رستوران انجام شود. برای مشاوره در این زمینه می‌توانید از خدمات کارشناسی گروه آرکاتکس استفاده کنید.
چه نوع خدماتی شامل مالیات بر ارزش افزوده رستوران می‌شود؟
ابهام بعدی، بررسی نوع خدمات رستورانی است. مثلاً آیا هر نوع فعالیت و یا ارتباط با مشتریان و یا هر نوع سرویس غذایی شامل پرداخت مالیات بر ارزش افزوده رستوران است؟ با یک تعریف خیلی ساده اگر مشتریان در ازای خدمتی از رستوران ملزم به پرداخت هزینه باشند، باید برای آن خدمت مالیات بر ارزش افزوده را محاسبه کنید. به این ترتیب تمام درآمدها حاصل از فروش غذا و یا نوشیدنی در رستوران و مکان‌های مشابه مانند کافی شاپ و فست فودها را شامل می‌شود. خدماتی مانند:
- هر نوع فروش غذا و یا نوشیدنی در محل (داخل سالن)
- هر نوع فروش غذا به شکل بیرون بر
- تمامی ارائه خدمات به شکل پذیرایی در محل مشتری
- فروش انواع نوشیدنی‌های سرد و گرم در محل با قابلیت سرو در همان مکان
- هر نوع دریافت حق سرویس یا کارمزد خدمات
نرخ مالیات بر ارزش افزوده رستوران‌ها
طبق قانون نرخ مالیات بر ارزش افزوده تمامی کالاها و خدمات ۹ درصد است. تمام این مبلغ نیز توسط خریدار نهایی پرداخت می‌شود. این ۹ درصد مبلغ مالیات بر ارزش افزوده کافی شاپ یا رستوران شامل ۶ درصد مالیات نهایی محصول یا خدمت به همراه 3 درصد عوارض است.
تکالیف رستوران دارها در قبال مالیات بر ارزش افزوده
اگر رستوران‌دار هستید در مقابل هر نوع خدمتی که ارائه می‌کنید، باید مالیات بر ارزش افزوده را محاسبه کرده و در فاکتور مشتری اعلام کنید. می‌توانید مبلغ مالیات را به شکل جداگانه در فاکتور قید کنید و یا بدون اشاره به مبلغ صرفاً ۹ درصد اضافه شده را روی فاکتور نهایی مشتری اعمال کنید. به عنوان یک رستوران‌دار برای پرداخت مالیات بر ارزش افزوده رستوران وظایفی دارید:
مرحله اول: دریافت گواهی ثبت نام مالیات بر ارزش افزوده
در اولین قدم و پس از شروع فعالیت رستوران و دریافت پروانه کسب باید در سامانه امور مالیاتی به آدرس WWW.Tax.gov.ir ثبت نام کرده و شماره اقتصادی و گواهی ارزش افزوده دریافت کنید.
مرحله دوم: صدور صورتحساب و صندوق فروشگاه مکانیزه
طبق قانون رستوران‌دارها موظف هستند که از صندوق‌های فروشگاهی مکانیزه که مورد تایید اداره مالیات است، استفاده کنند. پس باید چنین صندوقی تهیه کرده و صورتحساب مشتریان را طبق قانون مالیاتی تنظیم کنید. در صورتحساب باید به موارد زیر اشاره شده باشد:
- نام، آدرس و شماره اقتصادی رستوران
- شماره سریال صندوق و شماره فاکتور
- تاریخ و زمان فروش کالا یا خدمات رستورانی
- اقلام فروش رفته به همراه قیمت هر قلم
مرحله سوم: ارسال اظهارنامه مالیاتی و پرداخت به موقع
رستوران‌دارها باید در پایان هر دوره مالیاتی که به شکل سه ماهه یا اصطلاحا فصلی است، اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را به شکل الکترونیکی در سامانه مربوطه سایت اداره مالیات ثبت نمایند. در عین حال موظف هستند که مالیات متعلقه را در موقع تعیین شده به حساب سازمان واریز کنند.
مرحله چهارم: نگهداری اسناد و مدارک
رستوران‌دارها موظف هستند که تمام فاکتورهای صادر شده، فاکتورهای خرید مواد اولیه و سایر هزینه‌ها را تا حداقل ۱۰ سال نگهداری کنند.
مالیات بر ارزش افزوده رستوران در یک نگاه
| بخش | توضیح |
| نرخ مالیاتی | ۹ درصد شامل ۶ درصد مالیات و 3 درصد عوارض |
| پایه مالیاتی | مبلغی که مالیات به آن تعلق می‌گیرد |
| کل مبلغ پرداختی توسط مشتری | قیمت پایه + ۹% |
| دوره مالیاتی | فصل به فصل (سه ماهه) |
| وظیفه قانونی رستوران‌دارها | صدور فاکتور رسمی با صندوق مکانیزه |
| جریمه عدم صدور فاکتور | ۱۰ درصد مالیات متعلقه |
| جریمه عدم ارسال اظهارنامه | ۷۵ درصد از مالیات متعلقه |
جرایم عدم پرداخت یا تاخیر در پرداخت مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده هیچ ارتباطی با رستوران دارها ندارد. این مبلغ به هیچ حالت از آنها دریافت نشده است و تمام و کمال از مصرف کننده نهایی پرداخت شده است. هر نوع ممانعت از پرداخت این مالیات و یا حتی تاثیر در پرداخت آن جرایم سنگینی به دنبال دارد.
اگر برای ثبت نام در سامانه اقدام نکنید، به مقدار ۷۵ درصد از مالیات متعلقه جریمه می‌شوید. در عین حال باید برای هر خرید از رستوران صورتحساب پرداخت کنید. عدم صدور صورتحساب نیز باعث ۱۰ درصد جریمه مالیات متعلقه در هر نوبت مالیاتی می‌شود. از طرفی برای هر نوع تاخیر در ارسال اظهارنامه و یا عدم پرداخت به موقع نیز جریمه‌هایی به درصد از مالیات متعلقه پیش بینی شده است.
اعتبار مالیاتی چیست؟
رستوران‌دارها ممکن است در مواردی به عنوان خریدار نهایی تلقی شوند. به عنوان مثال اگر یک رستوران‌دار برنج یا روغن مورد نیاز خود را از یک فروشگاه تهیه کند، قاعدتاً نوعی مشتری پایانی است و مالیات ۹ درصد ارزش افزوده خرید آن کالاها را پرداخت کرده است. قانون برای حل این تناقض شرایط اعتبار مالیاتی را پیش بینی کرده است.
طبق اعتبار مالیاتی رستوران‌دارها می‌توانند مالیات بر ارزش افزوده که بابت خرید مواد اولیه مانند گوشت، برنج و یا لوازم مصرفی پرداخت کرده‌اند را از مالیات بر ارزش افزوده که از مشتریان خود دریافت می‌کنند، کسر نمایند. البته محاسبه این اعتبار مالیاتی یک بحث کاملا تخصصی حسابداری است. برای محاسبه اعتبار مالیاتی و درج در اظهارنامه مالیاتی می‌توانید از خدمات آرکاتکس استفاده کنید.
جمع‌بندی: آیا برای مالیات بر ارزش افزوده برنامه‌ای دارید؟
اگر رستوران‌دار هستید، موضوع مالیات بر ارزش افزوده رستوران‌ها را جدی بگیرید. شما باید مبلغ مالیات را بر فاکتور خرید نهایی هر مشتری اعمال کرده و حتی اعتبار مالیاتی خود را محاسبه کنید. قانون، کاری به بی‌اطلاعی شما ندارد. از نگاه قانون اگر رستورانی هستید پس باید ۹ درصد مالیات را اعمال کرده و قاعدتاً از مشتریان خود دریافت کرده‌اید. اگر این ماجرا را پشت گوش می‌اندازید، باید منتظر جرایم سنگین اداره امور مالیاتی باشید. بهترین توصیه پیگیری جدی و سریع مالیات بر ارزش افزوده کافی شاپ و رستوران‌ها است. در هر مرحله از مشاوره تا محاسبه مالیات، محاسبه اعتبار مالیاتی و تنظیم اظهارنامه می‌توانید از خدمات گروه آرکاتکس استفاده کنید.
